Είδα στις 9 Ιουλίου το βράδυ, στο Σκαλί Αγλαντζιάς, το έργο του αρχαίου τραγικού ποιητή Ευριπίδη «Μήδεια» το οποίο ερμήνευε ένας θίασος Ρώσσων ηθοποιών. Υπήρχαν υπότιτλοι στα Ελληνικά και Αγγλικά που βοηθούσαν τους θεατές να παρακολουθούν την πλοκή του έργου.
Στην μια από τις δύο καρέκλες που βρίσκονται πάνω στην σκηνή, κάθεται η Μήδεια, σε μια στάση αυτισμού που την δείχνει πλήρως απορροφημένη στον εαυτό της και στις σκέψεις της, χωρίς καμιά απολύτως επαφή με το περιβάλλον της. Με την έναρξη του έργου τα δύο παιδάκια της κάθονται μαζί στην δεύτερη καρέκλα και τραγουδούν για τα βάσανα της μητέρας τους…
Εκείνο που ακούγεται από την Μήδεια είναι οι κραυγές της αβυσσαλέας οργής της ενάντια στον πρώην σύζυγο της Ιάσωνα που εγκατέλειψε εκείνην και τα παιδάκια τους για να παντρευτεί την κόρη του βασιλιά της Κορίνθου Κρέοντα.
Αποχωρούν λοιπόν από την σκηνή τα παιδάκια και έρχεται ο ίδιος ο βασιλιάς Κρέοντας ο οποίος της ανακοινώνει την απόφαση του: Πρέπει να φύγει αμέσως από την χώρα του, μαζί με τα παιδιά της. Αν ξημερωθεί εκεί θα θανατωθεί. Η Μήδεια μαλακώνει την φωνή της και προσπαθεί να τον δελεάσει να αλλάξει άποψη ή τουλάχιστον να επιτρέψει να μείνουν τα παιδιά με τον πατέρα τους. Ο Κρέοντας της απαντά ότι δεν υπάρχει περίπτωση να αλλάξει γνώμη, διότι δεν την εμπιστεύεται λόγω της κακίας της.
Έρχεται επίσης στην σκηνή και ο ίδιος ο Ιάσωνας, μετά που τον έχει καλέσει η ίδια. Της λέει ότι προσπάθησε να πείσει τον βασιλιά να της επιτρέψει να παραμείνει στην πόλη του, εκείνος όμως είναι ανένδοτος. Θα προσπαθήσει όμως να τον πείσει να αποδεχτεί την παραμονή των δύο παιδιών.
Η Μήδεια του θυμίζει πρώτα την αχαριστία του μετά από όσα έκανε γι’ αυτόν. Έδρασε ενάντια στο θέλημα του πατέρα της, βασιλιά της Κολχίδας και βοήθησε τον Ιάσωνα να αρπάξει το Χρυσόμαλλο Δέρας που το φύλαγαν δύο ακοίμητη δράκοντες! Έφυγε μαζί του με το καράβι του την Αργώ, και όταν οι στρατιώτες του πατέρα της που τους καταδίωκαν κόντευαν να τους προλάβουν, δεν δίστασε να θανατώσει τον ίδιο τον αδελφό της και να ρίξει τα κομμάτια του στην θάλασσα, για να καθυστερήσει τους διώκτες τους, αφού είχαν να μαζέψουν το τεμαχισμένο λείψανο του άτυχου νέου…
Στην συνέχεια η Μήδεια προσποιείται ότι, μετά από στοχασμό των γεγονότων, άλλαξε γνώμη, δεν εχθρεύεται πλέον τον Ιάσωνα για τον γάμο του με την νεαρή βασιλοπούλα και ότι νιώθει ευγνωμοσύνη γι’ αυτή την παραχώρηση. Προσθέτει ότι θέλει μάλιστα να στείλει δώρα στην νύφη, ένα θαυμάσιο χιτώνα και το δικό της διάδημα. Ο Ιάσωνας της λέει να τα κρατήσει διότι η βασιλοπούλα γυναίκα του έχει άφθονα δικά της. Η Μήδεια επιμένει να δοθούν τα δώρα της στην νεαρή νύφη από τα παιδιά τους, πράγμα που θα την κάνει να αποδεχτεί τα παιδιά.
Τα παιδιά δίνουν στην νύφη τα δώρα από την μητέρα τους. Μόλις όμως η νεαρή γυναίκα φορά τον ακριβό χιτώνα και το θαυμάσιο διάδημα, βγαίνουν απ’ αυτά φλόγες και την καίνε, διότι η Μήδεια τα μάγεψε πριν τα στείλει. Ακούει τις απεγνωσμένες κραυγές της ο πατέρας της και τρέχει να την βοηθήσει. Μόλις όμως την αγγίζει τυλίγεται κι εκείνος στις φλόγες. Πεθαίνουν και οι δυο τους…
Ένας έμπιστος της Μήδειας τρέχει και την πληροφορεί για το τραγικό τέλος του βασιλιά και της κόρης του. Της λέει ότι πρέπει να βιαστεί να φύγει πριν την σκοτώσουν. Εκείνη όμως δεν βιάζεται διότι δεν τέλειωσε ακόμα το ανόσιο έργο της. Έρχονται κοντά της τα παιδάκια της και τα σφάζει, απλά και μόνο για να κάνει τον πατέρα τους τον Ιάσωνα που τα αγαπά, να πονέσει…
Ο Ιάσωνας πάει στην Μήδεια και της λέει ότι είναι η πιο μισητή γυναίκα που γεννήθηκε ποτέ στον κόσμο. Όπως κάθεται δίπλα της, με τα χέρια του αιματωμένα, προφανώς από το αίμα των σφαγμένων παιδιών του, η Μήδεια παίρνει από εκείνο το αίμα και βάφει τα χείλη της… Έχει στο πρόσωπο της την έκφραση της ικανοποίησης διότι μπόρεσε να εκδικηθεί…
Σκηνοθεσία
Η σκηνοθεσία ήταν η απλούστερη δυνατή. Δύο καρέκλες μεταλλικές βρίσκονται πάνω στην σκηνή. Οι ηθοποιοί είναι ντυμένοι με σύγχρονα, καθημερινά ρούχα. Σε διάφορα σημεία οι ηθοποιοί προβαίνουν σε σουρρεαλιστικές κινήσεις. Η Μήδεια για παράδειγμα, όταν κάνει διάφορες απότομες κινήσεις και όταν ανεβαίνει επάνω στα πόδια του βασιλιά Κρέοντα, λες και προσπαθεί να τον αποπλανήσει ερωτικά, προκειμένου να επιτύχει τον σκοπό της...
Συμπεράσματα
Ποια να είναι άραγε τα μηνύματα που θέλει να δώσει ο Ευριπίδης μέσα από μια τέτοια ιστορία γεμάτη μίσος, μνησικακία και εκδίκηση; Πιστεύω ότι ο μεγάλος ποιητής παρουσιάζει την ακραία μορφή της κακίας για να διδάξει την αρετή που ήταν και η υπέρτατη αξία και αναζήτηση των Ελλήνων. Η Μήδεια συγκεντρώνει στο πρόσωπο της κάθε μορφή κακίας και μάλιστα στον υπέρτατο βαθμό. Είναι αδίστακτη φόνισσα, αφού φονεύει αρχικά τον ίδιο τον αδελφό της για να καθυστερήσει τους διώκτες, απεσταλμένους του πατέρα της. Είναι μνησίκακη, αφού δεν συγχωρά τον πρώην σύζυγο της Ιάσωνα για το γεγονός ότι την απαρνήθηκε για να παντρευτεί την νεαρή κόρη του βασιλιά Κρέοντα. Είναι φθονερή, προβάλλοντας τον φθόνο ως την ακρότητα της Νέμεσης. Δεν αντέχει να βλέπει τον Ιάσωνα να ευτυχεί δίπλα από μια άλλη γυναίκα. Είναι δόλια αφού δηλώνει ότι μετάνιωσε για την προηγούμενη συμπεριφορά της και ότι, σαν ένδειξη της καλής της τώρα θέλησης, στέλνει δώρα στην νεαρή νύφη μαζί με τα παιδιά της. Τα δώρα όμως είναι μαγεμένα και προκαλούν τον θάνατο της βασιλοπούλας και του πατέρα της. Είναι μήπως από αυτή την δόλια συμπεριφορά που εμπνεύστηκε ο πανούργος Οδυσσέας τον «Δούρειο Ίππο»;
Βλέποντας ο θεατής ότι όλη αυτή η κακία και ο πόνος που προκαλεί δεν οδηγεί σε τίποτα καλό και δεν ωφελεί κανένα, διδάσκεται την συγχώρεση και την ανεξικακία ως αρετές που βρίσκονται στον αντίποδα της μνησικακίας και της εκδικητικότητας.
Όσον αφορά την σκηνοθεσία, θα ήθελα να δω και τις αρχαίες στολές σε κάποιο έργο. Τους χιτώνες να πέφτουν με θαυμάσιες πτυχώσεις, από λιγνά κορμιά και πορφυρούς μανδύες σε φαρδιούς ώμους να ανεμίζουν με κάθε γοργή, λεβέντικη κίνηση!
